نقش تغییرِ درک راهبردی آمریکا در رویکرد این کشور در قبال پرونده هسته‎ ای ایران

چکیده پرونده هسته‌ای یکی از پیچیده‌ترین موضوعات در سیاست خارجی و داخلی جمهوری اسلامی ایران بوده است. یکی از دلایل این پیچیدگی رویکرد متضاد آمریکا و جمهوری اسلامی ایران در برخورداری کشورهای عضو ان‌پی‌تی از "حق غنی‌سازی" بود. سیاست رسمی آمریکا در این موضوع مبتنی بر «غنی-سازی صفر» و «تعلیق فعالیتهای مربوط به غنی‌سازی» بود و در مقابل، ایران با استناد به معاهده ان‌پی‌تی بر برخورداری از "حق غنی‌سازی" تأکید داشت. بررسی تاریخی رویکرد آمریکا در قبال پرونده هسته‌ای نشان می‌دهد این کشور با اتکای به این درک راهبردی که جمهوری اسلامی ایران در برابر فشار‌های بین المللی از موضع خود عقب نشینی می‌کند، اقدام به وضع تحریم‌های چندجانبه سنگین علیه ایران کرد ولی در ادامه، ناکارآمدی تحریم‌ها در ایجاد نارضایتی اجتماعی و تغییر اراده سیاسی جمهوری اسلامی ایران در جهت عقب نشینی از حق غنی سازی و توقف رشد توان فنی ایران در غنی سازی اورانیوم، درک راهبردی واشنگتن از منطق رفتاری جمهوری اسلامی ایران در سیاست خارجی را تغییر داد. تغییر در درک راهبردی آمریکا منجر به تغییر رویکرد دولت اوباما از «غنی سازی صفر» به «غنی سازی محدود» شد که نقش مهمی در آغاز روند مذاکرات مستقیم میان ایران و آمریکا در عمان در سال 1391 داشت. کلیدواژه: آمریکا، ایران، برنامه هسته‌ای، برجام، تحریم، غنی‌سازی، مذاکره